Home
Inhalt
Vorwort / Dank
Kommentare zum Buch
Kapitel     1-2
Kapitel     3-4
Kapitel     5-6
Kapitel     7-8
Kapitel     9
Kapitel     10-11
Kapitel     12-13
Literatur
Stichwortverzeichnis
Bilder, Grafiken
Impressum

XVIII. Stichwort- und Namensverzeichnis

 

 A
 
 
Abbau 178f, 186, 233, 290, 355, s. Zersetzung

Abgeleitetes Merkmal s. Merkmal

Abiogenese 171ff, 203

Abstammung 17, 32, 57, 60, 66, 90f, 97ff, 110-129, 143, 277, 310f, 329f, 342, 349, 368, 378

Abstammungstheorie 17, 66f, 97, 101, 107ff, 113f, 120f, 311

Acanthostega 124, 126ff

 „Adam“ 21, 322, 328f, 335

Adaptation 159, 365

Adaptationismus 135, 155

Adenin 177f, 183, 193, 377

Adhäsionsproteine 86, 279ff, 365

Affen 23, 329f

- Abstammung 166, 312, 323f, 329ff

Affenprozess 15, 17f, 32

Ähnlichkeit 91, 99f, 104, 107, 109, 117, 119, 126, 128ff, 143, 150, 227, 244, 252, 281, 310f, 314, 326, 329f, 354

Aktualismus 61

Alanin 200, 365

Allel 156, 328, 365

Altersbestimmung 21, 334

Ambulocetus 128

Aminosäuren 72, 74f, 80f, 175ff, 181, 183, 186ff, 195ff, 203, 219, 223, 267, 276, 286f, 365ff

- Entstehung 175ff

Ammoniak 173, 175, 177ff

Amphibien 93, 119, 124, 136, 158, 166, 365

Anagenese 114, 120, 365

Analogie 231, 308f

Analogieschluss 231, 308f

Angiospermen 113, 131

Anpassung 63, 66, 126, 135f, 145, 147f, 152, 162, 164, 259, 324, 352ff, 365

Answers in Genesis 15, 20

Anticodon 197ff, 365f

Antievolutionismus 7, 32, 51, 62, 83, 109, 204, 317, 325

Apomorphie s. Merkmal, a.

Aptamer 198f, 366

Äquivokation 307

Araceae 250, 252f, 261

Archaebakterien 64, 366

Archaeopteryx 59f, 111f, 118, 120ff, 383

Archaikum 174

Archäologie 22, 38, 48f

Argumentum ad ignorantiam 62ff, 218, 231, 305

Aronstab 250ff, 258ff

Artaufspaltung 92, 114, 118ff, 126ff, 150, 321, 324, 326, 328, 365ff, 381

Artbildung 27, 61, 92, 113, 115, 127, 239, 329, 382

Artefakt 48, 58, 181, 231, 308f

Arthur, W. 168f

Artkonstanz 326ff

Asteroid 159, 172, 174

Atavismus 311, 315

Atmosphäre 61, 172ff, 181

Atom 56ff, 178, 184ff, 339, 369, 374, 380

Atomtheorie 57

ATP 74f, 245, 270, 366

ATPase 85ff, 267, 270, 278ff, 366

Aufbau s. Strukturaufbau

Augen-Evolution 62, 75ff, 143f, 148, 217, 229, 371

Aus der Au, C. 341ff, 384

Auslese 17, 75, 136, 155, 188, 192, 265, 324

Auslöschung 115, 159, 288f, 323

Austermann, C. 313f, 318f

Australopithecus 334

Autoritätsbeweis 315ff

 

B

 

Bakterien 30, 64, 84ff, 152, 174, 215f, 243, 246, 262, 264, 266ff, 357, 365ff

Bakterienmotor 83ff, 87, 214, 216, 275ff, 284ff

Baldwin-Effekt 145, 366

Barthlott, W. 9, 242, 244, 247, 249

Basilosaurus 128, 136, 160

Basisfunktionszustand 215, 230

Baukastensystem 97, 139, 233, 370, 376

Bauplan 104, 109, 116, 119, 134, 136, 139ff, 147f, 151ff, 258, 261, 352f, 367, 370, 373

- Entstehung 139ff, 156f, 164ff, 168

Beck, H.W. 24

Bedecktsamer 110, 113

Begründungslast 57, 80, 83, 100, 108, 152, 163, 203, 218, 226ff, 236, 280, 307, 310, 316ff, 372

Behe, M. 29f, 34, 73f, 77ff, 83, 87ff, 212f, 219, 225f, 230ff, 264, 292, 309

Beinrudimente 95

Beobachtung 56ff, 65, 68, 227, 291, 308, 310, 349, 359, 369, 373

Beschreibung 41, 45f, 50, 59f, 214, 218, 306f, 377

Bestäubung 252ff, 307

Beuteltiere 106

Beweis 27, 31, 55–60, 70, 88, 91, 125, 195, 228, 283f, 310, 315ff, 330

Beyer, A. 4, 9, 37, 58, 61, 70, 73, 88, 134, 163, 169, 317, 320, 359, 384

Bibel 16, 20, 47, 323, 327, 342ff, 375

Bilateria 148ff, 367

Bindeglied 116f, 120, 130, 330ff, s. Zwischenform

Biogenetische Grundregel 106, 132, 164

Biogeographie 46, 63, 248

Biologieunterricht 19, 26, 28, 33, 37, 343f, 349

Biologische Uhren 138

Biomoleküle 72f, 171, 175ff, 188ff, 377

Biosystem 175, 213, 217, 308f, 213–236, 308f

Blatt 62, 215, 241ff, 250ff

Blattfalle 245f

Blausäure 176, 178f

Blüten 81, 113, 156, 215, 248–260, 373f

Blütenstand 250ff, 367, 373, 381

Blutgefäße 157, 219

Blutgerinnung 69, 73, 80, 218ff, 234, 370

Botenstoff 218f, 224f

Brustbein 121f

Buchnera aphidicola 289f

Bunge, M. 38, 40, 42, 50f, 56f, 63, 66, 68, 71, 91, 95, 98, 101, 117, 131

Butler act 17, 32f

Byblis 246f

 

C 

 

Callopsis 256, 259

Carapax 160ff

Carbonsäuren 175f, 183

Carroll, S.B. 9, 142ff, 155, 168f, 266, 294, 300

Chemische Evolution 171ff

Chemotaxis 87, 274ff, 367

Chemoton 194f, 367

Chicxulub-Ereignis 159

Chinlechelys 162

Chiralität 180, 184ff, 367

Chlorophyll 203

Chloroplasten 137

Chloroquin-Resistenz 80ff

Chorda 313f

Christenheit 24, 315, 341ff

Chromosom 114, 143, 221, 370, 374, 383

Chromosomenmutation 66

Cnidaria 148ff, 158, 367

Coazervate 189

Code s. genetischer Code

Codon 81f, 197ff, 365ff

Compsognathus 122f

Constraints s. Developm. c.

Cuvier, G. 17

Cyanoacetylen 176, 191

Cyanobakterien 174

Cytochrom c 72ff

Cytosin 177f, 193, 377

 

D 

 

Darmklappen 355ff

Darwin, Ch.R. 5, 8, 16, 27ff, 66f, 83, 107ff, 120, 129, 213, 223, 227, 239ff, 264f, 279f, 288, 306, 311, 314, 323f, 330ff, 338, 341ff, 382

Darwinismus 7, 16, 21, 27, 31, 33, 38, 306

Daten 22, 37, 41f, 59ff, 69, 72, 97ff, 105, 152, 163, 178, 218, 223, 248, 264f, 280ff, 289, 310, 322f, 331, 334f, 347, 355

Datierung 21, 334

Dawkins, R. 79f, 84, 348

Deduktion 42, 57, 65, 227

Deduktiv-nomologische Erklärung s. Erklärung

Deletion 265, 367

Dembski, W. 29f, 34, 49, 279ff, 309

Designer 28, 43f, 67, 159, 196, 227, 234, 248, 262ff, 308f, 344, 374

„Designsignale“ 48, 309

Desinformation 23, 335ff, 360, à Irreführung

Deszendenztheorie 91, 122, 368

Detailerklärung 63, 67, 69, 97, 111, 171, 265, 270, 277, 372, 376

Detailfrage 46, 121, 168

Deuterostomier 150, 368

Developmental constraints 109, 114, 135, 138ff, 164, 167, 312, 368f

Devon 124ff, 162, 175, 216

Diapsiden 93, 95, 160, 368

Diarthrognathus 102

Differenzierung 87, 105, 146, 173, 224, 246, 370

Dinosaurier 22, 59f, 93, 99, 122f, 159, 322f, 355, 368, 381, 383, 388

Discovery Institute 31, 33

Diskussionstechniken 305ff

Diversifikation 106f, 115, 136f, 267, 277, 288, 368

DNA 22, 73, 81, 136, 141, 143f, 148ff, 177, 179, 191, 194ff, 199, 221, 265, 267, 283, 356f, 366–382

DN-Erklärung s. Erklärung

Dobzhansky, T. 168, 382

Dogma 5, 47, 128, 317

DOLLOsche Regel 147

Domäne 73ff, 83, 143, 150, 164, 221, 269, 281, 366, 368, 370

Doppeldeutigkeit 307

Doppelfunktion 76f, 214ff, 227, 229, 235, 277, 287

Doppelmembran 190, 376

Dorudon 128

Dover-Prozess 32ff

Drift 63, 134, 265ff, 287f, 365, 370

Drosophila 149, 151, 156, 164, 324, 371

Drüsenhaare 245f

Duplikation s. Genduplikation

 

E 

 

Ediacara-Fauna 379

EIGEN, M. 88, 192ff, 202f, 205, 373

Eis s. Meereis

Eiszeit 153

ELLINGER, T. 24f

Embryo 141, 146, 165, 313f, 365, 372f

Embryologie 109, 138, 161f

Embryonalentwicklung 67, 100, 102, 107f, 134ff, 138ff, 148ff, 156f, 160, 162, 164, 166ff, 309ff, 353, 368ff, 374, 377

Emergenz 58, 145, 213, 308, 368

Emotionale Appelle 314f

Empirische Daten s. Daten

Empirismus 56ff, 61, 369

Enantiomer 184ff, 367, 369

Endosymbiose 64, 290, 369

Entstehung des Lebens s. Lebensentstehung

Entwicklungsbiologie 101, 127, 135, 168, 382

- evolutionäre 7, 109, 128, 134–170, 370

Entwicklungsgenetik 68, 107, 109, 138, 154, 370

Entwicklungskanal 88, 139, 164, 167

Entwicklungspotenz s. Plastizität

Entwicklungsprogramm 107, 140, 239, 310f

Entwicklungsregulation 142ff, 151, 158, 167

Entwicklungszwänge s. developmental constraints

Enzyme 179, 191ff, 214, 219, 221ff, 233, 241, 244, 246, 354, 357, 369

Eohippus s. Urpferd

Epigenetik 138, 146f, 159, 354ff, 369

Epigenetische Landschaft 138, 369

Erdatmosphäre 172ff, 181

Erdgeschichte 16, 84, 109, 111, 233, 322, 335, 371

Erkenntnisgrund 311

Erkenntnistheorie 5ff, 41ff, 45, 59f, 70, 77, 101, 159, 232, 348, 360, 369

Erklärung 37f, 41, 45f, 50, 60, 62, 65f, 68ff, 76f, 96, 111, 115, 153, 218, 232ff, 239, 311f, 369

- deduktiv-nomologische 64ff, 367

- evolutionäre 46, 62f, 68, 87, 155ff, 164ff, 214, 219ff, 240ff, 277ff, 324, 357

- kausal/mechanismische 40, 43f, 55, 66ff, 87, 91, 134ff, 152f, 163ff, 217ff, 315

- narrative 64ff, 377

- natürliche 195, 203, 232, 306, 324

- teleologische 30, 232, 239, 307, 343

- Unvollständigkeit 68ff

Erklärungsgrund 310f

Erklärungskraft 41, 44, 46, 166

Erklärungslücke 27, 32, 62ff, 76f, 155, 231f, 290

Erklärungsmodell s. Modell

Erzählung 15, 21, 55, 66, 218, 223, 227, 279, 346, 280, 377

Escherichia coli 83ff, 214, 270, 272, 281, 289

Esoterik 28, 360, 378

Eukaryoten 64, 137, 150, 266ff, 281, 290, 370

Eusthenopteron 119, 124

Evangelische Kirche 24, 34, 47, 318

Evo-Devo s. Entwicklungsbiologie, evolutionäre

Evolution

- chemische 171ff

- disharmonische 90, 118

- gerichtete 286

- graduelle 76ff, 84, 154f, 212, 229ff, 264, 371

- inkongruente 95, 97, 107, 109, 373

- in vitro 74f, 199

- konservative 78, 134, 139ff, 148, 150, 164, 233, 253

- kontinuierliche 90, 113, 118, 122, 126ff, 155

- konvergente 95ff, 101, 104ff, 126, 128f, 164

- modulare 140, 146, 167,196

- mosaikartige 90, 97, 107, 118ff, 125ff, 148, 248, 267, 372, 377

- neutrale 134, 159, 163, 287f

- physikalische 171

- sprunghafte 113, 118, 154f, 160, 162

- transspezifische 306, 310, 375

Evolutionäre Bürde 118, 147f, 164

Evolutionäre Neuheiten 

- Entstehung 81f, 86, 156f, 164ff, 214ff, 219ff, 240ff, 277ff, 355

Evolutionsbelege 64, 68f, 74f, 81f, 109, 122ff, 156f, 162f, 164ff, 192, 201, 224, 247, 275ff, 282, 310ff, 355, 370

Evolutionsforschung 5, 62, 65ff, 90, 96f, 100, 105, 134ff, 171ff, 203, 215, 239, 262ff, 324f, 329

Evolutionsgeschwindigkeit 114, 118, 372, 377

Evolutionskritik 6f, 17, 19, 26, 28, 59, 62, 116, 153, 171, 193, 203, 264, 269, 284, 305ff, 351

Evolutionsmechanismen 66ff, 81ff, 87, 91, 109, 113, 138ff, 164ff, 189, 201, 203, 219ff, 227, 265ff, 275ff, 353, 357

Evolutionstheorie 5ff, 17ff, 26ff, 32f, 37f, 46f, 55–70, 95, 98ff, 104, 108f, 116f, 120, 125, 128, 138, 162f, 168, 212f, 310ff, 321ff, 341ff, 359ff

- Synthetische 38, 154f, 306, 382

Exaptation 290, 370

Exon 370

Exon-shuffling 56, 66, 73f, 148, 221, 223, 352, 370

Experiment 45, 55ff, 65, 68ff, 74, 138, 156, 163, 166, 171, 175ff, 188, 199f, 203, 233ff, 267f, 278, 282f, 286f, 289, 358, 369f, 381

Exploratives Verhalten 144

Exportsystem 85f, 214, 264, 269, 273, 276ff, 381

Extrapolation 61, 347, 370

Extremitäten 124ff, 136, 139f, 142f, 145f, 156, 158, 166, 356f

 

F

 

Facettenauge 143

Falsifikation 21, 128, 227f, 232ff, 248, 280, 306, 318, 348, 370

Federn 94, 121ff, 355f

Fehlbildung 217, 248, 311

Fehlschluss 46, 64, 305ff

- genetischer 315

Fette s. Lipide

Fische 93, 108, 119, 124ff, 166, 215f, 226, 356, 378

Fischer-Tropsch-Synthese 189f

Fitnesslandschaft 286

Flagelle 30, 83ff, 214, 217, 262–291, 370

Fledermaus 136f, 144, 146, 156ff, 160, 330, 353

Fleischflosser 119, 124

Flickschusterei 143f, 257, 260, 267, 275ff, 281

Fliegenauge 78, 144

Flossen 124ff, 166, 356f

Flügel 137, 158ff, 165, 353

Flügelmuster 141, 145f

Flughäute 136, 157, 353

Follmann, H. 9, 179, 183, 186, 189, 199, 205

Formaldehyd 176f

Formbildung 140, 312, 376

Formenwandel 90, 113f, 135, 155, 239

Forschungsprogramm 46f, 50, 215, 239, 248, 305f

Fortpflanzung 114, 134, 137, 164, 232, 326

Fossilien 17f, 21ff, 28, 63, 65, 90, 95, 99, 102ff, 109–130, 136f, 157, 160ff, 248, 310, 318, 330ff, 355ff

- Lücken 109ff, 128f, 331

- Reihen 124ff, 128f, 136

Fossilisation 110ff

Fruchtfliege s. Drosophila

Fundamentalismus 15ff, 23f, 27f, 37, 121

Funktion 58, 62ff, 72–87, 138ff, 158f, 190ff, 196ff, 212–236, 240–248, 250–259, 263–290, 307ff

- multiple 76f, 214ff, 221, 229, 277, 287

Funktionalität 44, 64, 76, 85, 118, 215, 231, 247, 282f, 290, 308f

Funktionsproteine 72ff, 78

Funktionsverlust 192, 272f, 288f

Funktionswechsel 30, 85, 105, 214ff, 228, 245, 286

Funktionszustand 215f, 230 

 

G 

 

Galilei, G. 57, 315

Gedankenexperiment 227ff

Gehirn 78f, 144f, 158, 218

Gehörknöchelchen 102ff

Gehring, W. 78, 89, 143f

Geißel 84, 370

Geisteswissenschaft 38f, 59

Gendrift à Drift

Genduplikation 66f, 81, 87, 141, 148ff, 221ff, 235, 265ff, 275ff, 281, 285

Gene 62, 73, 78f, 107f, 148ff, 158f, 164f, 217, 221, 226, 241, 266, 271, 273, 282, 289f, 352ff

- Entstehung 66f, 81f, 148ff, 265ff, 275ff, 285

- homologe 142, 148ff

- homöotische 108, 140f, 156, 372f

- mobile 143, 383

- paraloge 66f, 370, 378

- regulatorische 78f, 138ff, 146, 154, 380

Genesis 15f, 18ff, 322, 346

Genetischer Code 195ff, 366f, 377, 383

- Entstehung 198ff

Genetische Schalter 78, 107f, 139, 141, 144ff, 166, 371

Genexpression 139, 142f, 146, 151, 156, 159, 355

Genfamilien 99, 148ff, 156

Genlisea 242ff

Genmutation à Mutation

Gennetzwerk à Netzwerk

Genom 73f, 82, 140, 143, 148, 151f, 163, 166, 193, 201, 223, 266, 283, 371

Genotyp 134, 155, 371

Genpool 30, 164, 288, 371

Genregulation 108f, 142ff, 158, 247, 369ff

Gen-Tinkering 79, 87, 143f, 159, 235, 352, 371

Gentransfer 87, 148, 267, 275f, 281, 373

Genverlust 148, à Deletion

Geologie 16ff, 21, 46, 63, 108, 111ff, 123, 153, 172f, 323, 334f

Gerhart, J.C. 76, 89, 144, 152f, 157, 169

Gerinnungsfaktoren 219ff

Geschichtswissenschaft à Historische Wiss.

Gesetze

- Antievolutions~ 17, 32

- chemische 176ff, 202

- evolutionäre 60, 135, 144, 379

- marktwirtschaftl. 236

- Natur~ 5, 17, 32, 38, 41f, 46, 57, 61, 65ff, 115, 173, 367

Gestaltbildung à Formbild.

Gewebefaktor 73f, 221ff

Gieffers, J. 121f, 130

Giftzähne 166f

Gish, D.T. 25, 318f

Gitt, W. 22, 25, 34

Glutaminsäure 199ff

Glycerin 178

- aldehyd 191

Glycin 187, 200, 365

Glykolaldehyd 191

Glykoproteine 219ff

Gott 16ff, 27f, 30, 33, 47, 61f, 159, 234f, 261, 322f, 327, 329, 343ff, 371ff

Gottesbeweis 31

Gould, S.J., 113f, 127, 130, 152f, 168, 268, 290, 294, 380

Gradualismus 154f, 236, 371

Gramfärbung 273f, 371

Grenzüberschreitung 56, 58, 335

Gründerpopulation 114ff

Grundtyp 20, 44, 47, 128, 253, 261, 327ff, 371

Gruppen

- Atom~ 184ff

- funktionelle 181, 365

- monophyletische 93, 368, 374, 376ff

- paraphyletische 93, 378

- Schwester~ s. S.

- taxonomische 22, 91ff, 105, 107, 111, 114, 117ff, 136, 140, 151, 167, 243ff, 259, 322ff

Guanin 177, 193, 377

 

H
 

Hadaikum 174, 371

Haeckel, E. 31, 132, 314

Halbwertszeit 61, 178, 371

Halswirbel 148

Ham, K. 20

Harnstoff 176

Heilig, C. 351, 354f, 358

Heliamphora 243f, 247

Helix 187, 263

Hemminger, H. 9, 15, 22, 34, 42, 45f, 50, 62, 70, 134, 152, 169, 260f, 312, 318f, 385

Heterobathmie 118, 128, 372, 377

Heterochronie 108f, 113, 155, 158, 167f, 372

Heterometrie 168, 372

Heterotopie 160, 168, 248

Heterotypie 168

Hierarchie s. Merkmalshier.

Hilfshypothesen 42, 47, 120, s. Zusatzannahmen

Historisch-narrative E. s. Erklärung, narrative

Historische Wissenschaft 55–70, 99, 109, 127, 234, 310ff, 327ff

Hitze 145, 174, 176, 182

Hohltiere 148ff, 158, 164

Hominiden 98, 163, 334

Homochiralität 186ff, 372

Homo erectus 23, 323, 328, 334f

Homologie 95ff, 109, 143, 248, 372

- Argument 100, 102, 104, 108f

- Kriterien 99, 101, 311

Homöobox 140ff, 164, 372f

Homöotische Gene 108, 140f, 156, 168, 373

Homöotische Mutationen 156, 168, 248

Homoplasie 106, 139, 143

Homo sapiens 27, 334f

Hormone 108, 139, 142, 166f, 218f

Hornschnabel 94, 121, 352

Hox-Gene 108, 141f, 164, 352, 372f

Huxley, T.H. 31, 341f, 382

Hydrolyse 178f, 373

Hyperzyklus 192ff, 198, 373, 380

Hypothesen 41ff, 56f, 59, 95, 97ff, 173, 277f, 319

Hypothetisch-deduktive Methode 42, 60, 373

Hyracotherium s. Urpferd

 

I 

 

Ichthyostega 124ff

Ideologie 16, 27, 31f, 39

Idea 24

Igelfisch 165

Ignoranz-Argument à Argumentum ad ignorant.

Imidazol 184

Imming, P. 25, 187f, 206

Immunisierungsstrategien 231, 233f, 357f

Individualentwicklung s. Embryonalentw.

Information 22, 49, 56, 73, 134, 144, 146f, 151f, 159, 164f, 192f, 195ff

- Entstehung 76ff, 150f, 164ff, 198ff, 218ff

Inhibitor 226, 356

Injektisom 269, 273f, 277, 284, 289, 373

Inkongruenz s. Evolution

Innovationen, evolutionäre

   76, 81ff, 86, 135ff, 146, 151, 156ff, 164ff, 219ff, 240ff, 277ff, 352, 355, 357, 375

Insekten 139ff, 151, 158, 214, 243, 245f, 251ff, 289

Insertion 82, 265, 373

Instabilität 177f, 181, 190ff

Institute of Creation Research 15, 18, 20, 26, 33

Intelligent Design 15, 19, 25, 29ff, 37f, 43ff, 48ff, 153, 158, 212ff, 231ff, 253, 279, 305f, 308f, 313, 316f, 343ff, 359, 373f, 384

Intron 151, 191, 374

In-vitro-Evolution 74f, 199

Ionenkanal 78, 82f

Irreduzible Komplexität 44, 49, 80ff, 212–236, 253, 272, 288, 309, 354, 357

Irreführung 22f, 153f, 336, 360, 337f

Isau, R. 310, 319

Islamismus 15, 19, 22, 28

Isolation (geogr.) 114f, 123

 

J 

 

Johannes Paul II. 26f

Johnson, P. 29, 33f, 374

Jones, J.E. 3rd 32ff

Junker, R. 25, 37, 50, 55, 58f, 62, 64f, 68ff, 83ff, 87, 89, 97, 100, 102, 104ff, 110–131, 144, 153–163, 171–204, 213ff, 227–235, 250ff, 259, 261, 263ff, 284–291, 305ff, 311, 313ff, 321–338, 352, 359f

Junker, T. 7, 321, 325f, 328f, 338, 360, 385

Jura 106, 122

 

K 

 

Kahle, H. 110, 131

Kaiser, P.M. 9, 171, 385f

Kambrische Explosion 110, 147, 316

Kambrium 175, 379

Kameraauge 76, 143

Kanalisierung 88, 139, 164

Kanitscheider, B. 41, 50, 57, 70, 236f, 344f

Kant, I. 327, 338, 348

Karnivoren s. Pflanzen

Kaskade 142ff, 159f, 165f, 218ff

Katalysator 187, 194, 199, 209, 369, 374, 383

Kategorien, hierarchische 93, 116f, 129, 374

Katholizismus 26f

Keilstrategie 31

Keimesentwicklung s. Embryonalentw.

Kesselfalle 251ff

Kettenabbruch 181

Kettenbildung 178f, 183f

Kettenlänge 183f, 191, 193f, 196, 203

Kiefergelenk 102ff, 120

Kiemen 124, 166

Kiemenbögen 102

Kirschner, M.W. 76, 89, 144, 152f, 157, 169

Kitcher, P. 57f, 70, 74, 81, 89, 217, 237

Kladistik 90ff, 119, 127ff, 378, 381

Kladogenese 114, 118, 374

Kladogramm 92ff, 99, 101, 120, 123, 374

Klammerreflex 312

Klassifikation 38f, 98, 121, 375, 378

Klebfalle 245

Kloakentiere 102ff, 375

Knorpelfische 93

Kohlendioxid 173f, 176f, 179, 181, 183

Kohlenhydrate 178

Kohlenmonoxid 173, 176ff

Kohlenwasserstoffe 189

Kollagen 99, 286f

Komplexauge 78, 144, 371

Komplexität, irreduzible

- Entstehung 81f, 86, 214ff, 219ff, 240ff, 278f

Kondensationsreaktion 183f, 186, 188, 375ff

Konservierung 134, 139ff, 148, 150, 164, 233, 353

Konsistenz 41ff, 44, 47, 99, 317, 370

Konstruktionsproblem 215

Kontinentaldrift 63

Konvergenz 95ff, 104ff, 126ff, 139f, 164, 375

Kooptimierung 159, 228ff

Kopplung 73, 79, 139, 230

Kosmologie 17, 21, 38, 46, 58, 316

Kosmos 5, 21, 28, 41, 45, 61, 66, 171, 323

Kreationismus 6ff, 37ff, 62, 152ff, 168, 321ff, 343ff, 359, 375

- Geschichte 15ff, 32f

- Personen 18, 24ff, 29ff

- Positionen 20ff

- Varianten 17, 29ff

- Wissenschaftlichkeit 20ff, 31, 43ff

Kreidezeit 99, 106f, 113, 137, 255

Kreuzbarkeit 47, 261, 326f

Krokodile 92ff, 117, 366

Kummer, C. 217, 237, 309f

Kutschera, U. 51, 64, 71, 88, 130, 169, 324, 338

Kutzelnigg, H. 113, 131

 

L 

 

Laborevolution 74, 199

Laborexperiment 61, 65, 74, 88, 171f, 188f, 200, 203, 234, 267, 273, 283f

Lageinformation 165

Lagekriterium 311

Lamarck, J.-B. de 8

L-Aminosäuren 186f

Laubblatt s. Blatt

Lebensentstehung 173, 180, 191ff

Leibniz, G.W. 90

Leseraster 81

Lesrichtung 94, 375

Leucin 200ff, 365

Lichtgeschwindigkeit 21

Lichtwahrnehmung 78

Linnaeus, C. 326, 330, 338

Linsenauge 75ff, 144

Lipid-Doppelmembran 189f

Lipide 177, 189f, 375

Lochkameraauge 76f

Lönnig, W.-E. 17, 38, 50, 56, 62, 71ff, 75, 89, 96, 112, 116, 118, 120, 131, 156, 169, 241, 246, 248f, 314, 316ff, 354, 359

Lücken

- fossile 109ff, 128f, 162, 255, 331

- Wissens~ 62ff, 68, 76f, 155, 231f, 305f

Lückenbüßerargument 62ff, 231, 305f

Lunge 148, 162, 215f, 229

Lungenfisch 93

 

M 

 

Mahner, M. 4, 9, 31, 34, 39ff, 50f, 56ff, 63f, 66, 68, 71ff, 89, 91, 95, 97ff, 113, 117f, 122, 128, 131, 308, 310, 312, 315ff

Maispflanze 81ff

Makroevolution 55, 62f, 68ff, 83, 106, 120, 130, 152ff, 163f, 168, 212ff, 214, 265, 323ff, 351ff, 360, 375

Makromoleküle 180ff

Mastergene 78, 107, 140ff, 156

Materialismus 5, 28, 33

Matrizen 183, 187f, 192f

Matzke, N. 9, 30, 86, 89, 241, 243, 245, 247, 249, 272, 278, 280ff, 290, 298

Maus 141

Mausefalle 30

Mayr, E. 114, 118, 131, 139, 155, 324, 326, 338, 378, 382, 385

Mechanismen

- molekulargenetische 81ff, 146ff, 222f, 265ff

- morphogenetische 66, 108f, 156f, 164ff, 353

s. Evolutionsmechanismen

Meereis 178ff

Mehrdeutigkeit 61, 201, 307

Melanopsin 78

Membrane 82ff, 221, 223, 269ff

- Entstehung 189ff

Membranproteine 82

Mensch 5, 16, 33, 145, 149ff, 163, 309, 312, 318, 333f, 346

Menschenaffen s. Affen

Menschwerdung 16, 330f

Merkmal 22f, 38ff, 48f, 59f, 63f, 69, 72ff, 90ff, 107f, 117ff, 124ff, 135, 138ff, 147f, 156, 161, 166f, 214ff, 228ff, 239f, 253ff, 267f, 274, 308, 315, 326, 330, 333, 352ff, 365ff

- abgeleitetes 91ff, 118, 129, 366f

- ursprüngliches 92ff, 118, 121, 126, 148

Merkmalsgewichtung 96, 100

Merkmalshierarchie 91ff, 104, 107ff, 126, 139, 156

Merkmalskonflikt s. Evolution, inkongruente

Merkmalsmatrix 93f

Merkmalsmosaik 22, 90, 97, 107, 118ff, 148, 248, 267, 372, 377

Merkmalsvergleich 93ff, 100, 149, 223, 227, 275

Metabolismus 179, 194, 224f, 267, 282, 376

- Entstehung 224f

Meteoriten 60, 174, 178, 183, 189, 371

Methan 173ff

Methode, wissenschaftl. 42, 47, 60, 373

Methodologie 44, 57, 62

Migration 265, 376

Mikroevolution 152, 158, 215, 265, 325, 327f, 351ff, 371, 375f

Miller, K. 9, 30, 69, 71, 220, 222, 225f, 237

Miller, S. 175ff, 194, 203, 205, 207ff

Mimikry 145

Mineralien 173f, 176, 178f, 181, 183, 186, 191, 371

Missing link s. Zwischenform

Mitochondrien 81f, 137, 201, 376

Mittelohr 102ff

Mizelle 189, 376

Modell 41f, 45ff, 57ff, 61, 63, 66ff, 76, 78, 104f, 115f, 129, 135, 147, 154, 160, 163, 166, 172ff, 179ff, 191ff, 214ff, 239, 248, 270ff, 327ff

Modellbildung 41f, 69, 182

Modellwege, evolutionäre 76, 214, 219ff, 230, 255f, 277ff, 242ff

Modul 138ff

Modularität 138ff, 146, 164f, 167, 230, 233, 235, 248, 267, 376

Molekularbiologie 98, 138, 270, 280, 331, 370, 382

Molekulare Stammb. 98f

Molekulargenetik 66, 81ff, 148f, 222f, 230, 265ff, à Mechanismen

Molekülpopulation 74

Monophylum 93, 366

Monotremat 103ff, 375

Montmorillonit 191

Morphen 111, 128, 376

- Kontinuum 90, 122, 128

Morphogene 156f, 164f, 353, 356, 376f

Morphogenese 113, 156, 164f, 353ff

Morphogenet. Feld 165

Morris, H.M. 15, 18, 33

Morris, J. 20

Mosaikevolution s. Evol.

Mosaikform 118ff, 377

„Motorproteine“ 84ff, 217, 263ff, 270–284, 289

mRNA 197f, 374, 381ff

Multifunktionalität 215f, 229f, 270

Muskeln 137, 145, 157, 162, 366

Muster 66f, 91, 109, 141, 145f, 148, 165, 271, 311

Mutabilität 308

Mutation/Selektion 30, 155, 239ff, 250, 287, 324

Mutationen

- Chromosomen~ 66

- Gen~ 67, 74, 79, 115, 134, 137, 145, 148, 192, 201, 221ff, 265ff

- homöotische 108, 139, 142, 156, 248, 372f

- neutrale 287f

- pleiotrope 79, 229f

- positive 81, 163, 244, 286ff

- Punkt~ 66, 73, 85, 287, 328, 354, 357

- schädliche 163, 285ff

- simultane 80f, 84f, 157, 214f, 285ff

- Suppression 272f, 289

- System~ 79, 107f, 113, 139, 142, 166f, 217, 230

Mutationsrate 285

 

N 

 

Nachahmung 145, 376

Nachfahren 93, 120, 149, 323, 328, 375f

NACHTWEY, R. 240ff

Nacktsamer 110

Nadelgehölze 110

Nagetiere 157

Nährstoffe 85f, 214, 241, 244, 246, 276

Napfauge 77

Naturalismus 33, 35, 41, 45, 348

Naturgesetz 61, 65ff, 173

Naturkonstante 61

Natürliche Selektion s. Selektion

Naturwissenschaft s. Wissenschaft

Nazivergleiche 314

Neandertaler 23, 328

Nebenprodukt 217, 235

Nebenreaktionen 180f

Nebenweg 216, 227

Neodarwinismus 7, 33, 38, 109, 306

Neotenie 167

Nepenthes 260

Nervensystem 151, 368

Nervenwachstum 144f, 157

Nervenzelle 78, 144ff, 148, 151, 157

Nesseltiere 148ff, 158, 367

Netzwerk 62, 78f, 146, 224f

Neuheit, evolutionäre 92, 158, 217, 357, 366

- Entstehung 81f, 86, 156f, 164ff, 214ff, 219ff, 240ff, 277ff, 355

Neukamm, M. 30, 35, 44f, 47, 51, 78, 94, 100, 132, 317, 320, 359, 386

Neuprogrammierung 154f, 202

Neurulation 313f

Neutrale Theorie 287f

Neutrino 173

Newton, I. 342

Nichtreduzierbar komplex s. Irreduzible K.

Nichtuniversalität 201f

Nichtwissen 230, 236, 305f

Nukleinbasen 176ff, 183, 197, 368, 371, 377

- Entstehung 177f, 182f

Nukleinsäuren 178, 183f, 191, 196, 368, 377

- Entstehung 183f, 191f

Nukleotide 151, 164, 179, 184, 188, 191ff, 203, 377

- Entstehung 177f

Numbers, R.L. 36

 

O 

 

Oberflächenchemie 178ff, 186ff

Ockhams Rasierm. 44, 96

Odontochelys 161f

Ökologie 101, 135, 323

Oktar, A. 22f, 28, 35, 121

Oligonukleotide 188, 199

Oligopeptide 187, 198, 377

Ontogenese s. Embryonalentwicklung

Ontologie 41ff, 51, 348, 354, 377

Oparin, A.I. 175, 189, 208

Optimierung 79, 87, 144, 162, 194, 199, 202, 213ff, 235, 243, 279, 352f, 357

Optimierungsproblem 215

Orchideen 38, 252ff

Out-of-Africa-Theorie 335

Ouweneel, W.J. 24, 26

Ozean 172, 174, 177, 186

 

P 

 

Pädomorphose 107, 167

Pakicetus 128, 136, 160

Paläoanthropologie 331ff

Paläontologie 17, 109ff, 152, 160ff, 331, 355

Panderichthys 119, 124ff

Paraffine 189

Parallelentwicklung 95, 98, 107, 139f, 164, 373

Paralogie 66f, 378

Parawissenschaft 39, 43, 49, 378, 380

Parsimonie 95f, 275, 282

Patchwork-Modell 225, 237

Peptid 74f, 156, 178f, 187ff

Pferdeevolution 127f

Pflanzen

- fleischfress. s. karnivore

- Entstehung 110, 113

- Kannen~ 247, 260f

- karnivore 240ff, 260

- präkarnivore 245f

- Samen~ 110, 373

- Schlauch~ 243ff

- Spross~ 248

Phänotyp 108, 114, 134, 138f, 142, 146f, 154f, 159, 164, 167, 355, 378

Philiptschenko, J. 325, 351

Phospholipide 189f, 375

Photosynthese 174, 267

Phylogenese 100, 138, 164, 378

Phylogenetische Systematik s. Systematik

Phylotyp. Stadium 139

Pilus 85ff, 279ff, 378

Pinguicula 244ff

Planeten 57, 59, 61, 66, 88

Planung 29f, 44, 48f, 309

Plastizität 47, 144f, 154, 158f, 166, 239, 255, 310

Plattentektonik 63

Plausibilität 83, 96, 101, 163, 177, 223, 230ff, 280, 305f, 308

Plazentatiere 106

Pleiotropie 79, 155, 229f

Plesiomorphie 92, 378, s. Merkmal, ursprüngliches

Polymere 177ff, 192, 195

Polynukleotide 192f

Polypeptide 72, 83, 178f, 188, 192, 196, 379

Polyvalenz 47, 328f, 352ff

Popper, K.R. 40, 51, 306, 320, 344

Population 30, 74, 113ff, 123, 129, 134, 145, 151ff, 265ff, 286ff, 326ff, 366ff

Populationsgenetik 154, 265, 286, 379

Porphyrine 177, 203

Positivismus s. Empirismus

Präadaptation 78, 84, 88, 137ff, 145ff, 158, 223, 226, 233, 245, 278, 284

Präbiotische Chemie 177ff

Präkambrium 110

Prämisse 98, 120, 310, 313

Primaten 159, 166, 312, 323, 329ff, s. Affen

Proganochelys 161f

Prognosen s. Vorhersagen

Prokaryoten 269f, 373, 379, s. Bakterien

Promotor 141, 221, 379

Propaganda 27, 313ff

Protease 219ff, 379

Proteine 82, 84ff, 138ff, 191, 219ff, 285ff, 379

- Codierung 195ff

- Entstehung 73ff, 178ff

- fossile 99

- homochirale 186f

- Motor~ s. M.

- regulatorische 142, 166

- Rezeptor~ 164, 218

- Signal~ 157, 165, 353

Proteinexport 85f, 264, 269ff, 278ff, 373

Proterozoikum 174f, 379

Protestantismus 15f, 24, 26

Protofedern 123

Protonengradient 85, 270ff

Protoplanet 173

Protostomier 149f, 379f

Protozelle 172, 194

Prüfbarkeit s. Testbarkeit

Pseudowissenschaft 23, 31, 37ff, 315, 317, 337, 380

Punktmutation s. Mutation

Punktualismus 113ff, 129

Pyrit 179, 190

Pyruvat 189

 

Q 
 

Quadratum 102f

Quallen 151

Quasare 66, 70

Quasispezies 192ff, 380

Quastenflosser 215

 

R 

 

Radiation, adap. 114, 147

Radioaktivität 21, 176, 380

Rammerstorfer, M. 48, 51, 307, 309, 312f, 319f

Randbedingungen 56, 60f, 64f, 69, 135, 140, 172ff, 189, 234ff, 247, 280, 380

Rassen 137, 325

Razemat 186f, 380

Reaktionskaskade 218ff

Reaktionswege 176ff, 191, 202f

Recycling 140, 158, 353

Redundanz 216, 223ff

Reflex 312

Regelnetzwerk 78, 134, 141f, 159, 166

Regulation 73, 108f, 142ff, 163, 167, 218, 226, 247, 274f, 370f, 380

Regulationsmechanismen 109, 139ff,  226

Regulatorgene 78f, 138ff

Reichert-Gauppsche Theorie 102

Reinigungsprozesse 176, 180f

Reize 75, 166, 218f, 369

Rekapitulation 107, 132, 140, 148, 164, 311

Rekombination 81, 221f, 265ff

Rekonstruktion 22f, 48, 55ff, 65, 90–129, 172, 203, 227, 283, 291, 331f

Relativitätstheorie 6, 21, 45, 60

Religion 15ff, 343ff

Replikation 180, 188ff, 191ff, 221, 380

Reproduktion, biolog. 151f, 172, 192f, 199, 203, 265, 308, 373

Reproduzierbarkeit, exp.  s. Wiederholbarkeit

Reptilien 60, 93, 102f, 117, 120ff, 148, 365, 381

- säugetierähnliche 117, 120, 378, 381

Resistenz 80ff

Retrodiktion 65

Reusenblüten 251ff

Reusenfalle 242ff

Reversion 95f, 108, 126, 128, 380

Rezeptor 76, 78, 164, 218ff

Rhetorik 7, 163, 168, 227, 305ff, 336, 359

Ribonukleinsäure s. RNA

Ribonukleotide

- Entstehung 178

Ribose 176ff, 183, 191f, 196, 381

Ribosom 191, 196ff, 380

Ribozym 191ff, 381f

Riedl, R. 76, 79, 89, 104, 107, 132, 147, 164, 170, 230, 237

Rippen 107f, 121, 160ff

RNA 142, 151, 180, 191ff

RNA-Bausteine

- Entstehung 178, 191

RNA-Welt 191ff

Rodhocetus 128

Roridula 245ff, 260

Rotationsmotor s. Bakterienmotor

Rückenpanzer 160f

Rückentwicklung s. Revers.

Rückkopplung 79, 101, 373

Rückmutation 108

Rückschlüsse 171, 227, 283, s. Deduktion

Rudiment 95, 313

 

S 

 

Sahelanthropus 333

Salamander 151, 160

Salmonella typhimurium 264, 270, 272

Saltation 154f, 162, 381

Samenpflanzen 110

Sarcopterygier 124

Sarracenia 243ff

Sauerstoff 147, 174ff, 216

Säugetiere 93ff, 99, 102ff, 112ff, 120, 127, 137, 141ff, 148, 152, 157ff, 201, 219, 323, 375ff

Saugfalle 240–261

Sauropsiden 93, 117, 381

Sauter, M. 123, 132

Scherer, S. 9, 25, 55, 59–

70, 83–89, 102–131, 144, 154, 171–204, 213ff, 250ff, 263f, 284, 291, 311ff, 321–338, 359f

Schildkröten 93f, 160ff

Schimpanse 145, 163, 167, 330ff

Schlammspringer 108, 166

Schlangen 93ff, 166f, 368

Schlauchpflanzen 243

Schlüsselmerkmal 104, 107f, 126

Schlussfolgerung 56ff, 70, 120, 163, 172, 227, 311ff

Schmetterlinge 145f, 159

Schneckenburger, S. 250-261, 266, 386

Schönborn, C. 27, 33, 35

Schönheit 44, 345

Schöpfung 5, 15ff, 26ff, 37, 43ff, 55, 65, 77, 97, 128, 158f, 176, 204, 231, 261, 308ff, 321ff, 341ff, 359ff

Schöpfungsart s. Grundtyp

„Schöpfungsforschung“ 46, 50

„Schöpfungsindizien“ 44

Schöpfungsparadigma 25ff, 37f, 47, 55, 65, 315, 318, 321ff, 343

Schwanzrudiment 313f

Schwestergruppe 92ff, 117, 119, 129, 243, 245, 381

Scopes, J.T. 17, 32

Sediment 174, 187, 331

Seeanemonen 148ff, 367

Seescheide 142, 149f

Sehvorgang 75ff

Sekretionssystem 85, 214, 217, 269ff, 381

Selbsterhaltung 136, 232

Selbstorganisation 58, 68, 213, 234, 308f, 375

Selbstreplikation 188ff

Selektion

- künstliche 74f, 199

- natürliche 16, 28ff, 66f, 75ff, 91, 104, 113, 134ff, 163, 184, 188ff, 239ff, 250ff, 262ff, 308, 324, 365

- negative 84, 213, 282, 285, 287ff

- positive 77ff, 214ff, 255, 266ff, 279, 287ff

- stabilisierende 113, 259

Selektionsbedingungen 76, 154

Selektionsdruck 118, 198, 242, 268ff, 279, 289f

Selektionstheorie 16, 22, 66, 134f, 239

Selektionsvorteil 30, 73f, 77ff, 84ff, 143ff, 152, 159, 221, 259, 279, 288

Selektivität 179ff, 186, 189

Semantik 41, 44, 49

Sequenzanalysen 149, 221, 271, 275

Sequenzen

- ähnliche 66, 141, 192, 223, 227, 275ff, 354

- funktionale 75, 198

Serin 187, 199ff, 365

Serinproteasen 219ff

Sexuelle Reproduktion 151

Shubin, N. 124ff

„Signalerkennung“ 48

Signalkaskade 218ff

Signalmolekül 82f, 219, 223f, 376

Signalnetzwerk s. Netzwerk

Signaltransduktion 78, 87, 151, 218, 381

Signalwege 143, 164, 223ff

Sikorski, J. 83ff, 262, 387

Simulation 60, 115, 129, 176ff, 189, 200, 203

Sintflut 21f, 322

Skelett 107, 122f, 310

Sonnenfisch 165

Sonnensystem 57, 60

Sparsamkeitsprinzip 41, 44, 61, 96, 98, 275, 381

Spatha 251ff, 381

Spekulation 46, 55, 57f, 74, 102, 181f, 188, 192, 203f, 231f, 277, 306, 351

Spezialisierung 77, 118, 123, 126, 147, 194, 198, 224f, 260, 352

Stabilisierung 178f, 181f, 190, 193, 198

Stammart 92ff, 120, 128, 328f, 356, 366, 368, 381

Stammbäume 90ff, 104ff, 120ff, 149, 248, 310, 329ff, 368

Stammesgeschichte 5, 90–129, 134ff, 138, 142, 147f, 153, 159f, 224, 243, 310ff, 323, 378

Sterilität 81f

Steropodon galmani 105f

Steuergene 78, 138ff, 160

Stickstoff 173ff

Stickstoffbasen 183

Stilmittel 62, 168, 305ff

Stoffwechselwege 134, 138, 141, 151, 190, 224f, 233, 263

Story-telling s. Erzählung

Stratigraphie 99, 122, 125, 127f

Strukturaufbau 79, 178ff, 216, 219ff, 236, 277ff

Strukturgene 78, 143f, 371

Sumpfkrug 243f

Sündenfall 261, 322

Süßwasserpolyp 286

Symbiose 64, 137, 246, 260, 289f, 382

Synapomorphie 94, 382

Synorganisation 38, 78f, 145, 156ff, 230, 248, 308, 382

Synthetische Evolutionstheorie 154f, 382

Systematik

- phylogenetische 56, 90ff, 108f, 116ff, 378

- traditionelle 93, 116f, 119, 129, 330, 374

Systembiologie 224f

Systemtheorie 76, 79, 155, 213, 217, 230

 

T 

 

Tatsachen 22, 32, 57, 63, 73, 98f, 113, 152f, 212ff, 219, 221, 310, 312, 324

Taxon 92ff, 105, 117, 121, 147, 164, 377, 382

Taxonomie 23, 91, 93, 105, 270, 382

Teinolophos 102ff

Teleologie 31, 41, 43, 232, 239, 307, 382

Teleonomie 307

Temperaturstress 145

Testbarkeit 41ff, 50, 56f, 59ff, 65, 67, 95, 101, 115, 163, 172, 204, 227f, 248, 283f, 318

Tetrapoden 92, 95, 119, 124ff, 139, 156, 382

Theologie 16, 24f, 31f, 46, 159, 322, 341, 344ff

Theorienbildung 41, 57f, 63, 66, 68ff, 182, 280

Theoriengebäude 5, 42

Thermodynamik 22, 178, 182, 202f

Theropoden 117, 122f

Thrombin 220, 223

Thyroxin 166

Tiefsee 179, 186

Tiktaalik 124ff

Tonmineralien 176, 179, 183, 186

Transduktion 78, 87, 151, 218, 279, 381

Transformation 63, 65, 76, 124f, 166, 351, 357

Transkription 140, 164ff, 197, 382f

Translation 197ff, 383

Transposon s. Gene, mobil

Treibhaus 173

Trias 160ff

Trinks, H. 180ff, 210

Triplett 196ff, 383

Triplettcode 200, 383

tRNA 194, 196ff, 383

Trommelfell 102

Trypsin 221, 223, 226

Tryptophan 201

Typ-3-Sekretionsapparat 85f, 264, 269ff, 278, 381

Typus 118, 248, 253, 256

Tyrannosaurus rex 99

 

U 

 

Übergangsform s. Zwischenform

Überlappung 214f, 230

Überlebensvorteil 73, 216, s. Selektionsvorteil

Überlieferungslücken 109ff, 128f, 162, 255

Ullrich, H. 25, 76, 78f, 89

Umfrageergebnisse 18f, 26

Umprogrammierung 79, 156, 202, 217

Umwandlung 76, 85, 102, 119, 129, 219, 245, 327

Unbeobachtbares 55ff, 60, 68ff, 355, 373

Unfehlbarkeit d. Bibel 16

Universalität (Code) 201

Unterkiefer 23, 102ff, 367

Unwissenschaftlichkeit 39, 378, s. Pseudowissensch.

Uratmosphäre 61, 172ff

Urerde 172, 177f, 180, 189

Urgeschichte 322ff, 335ff

Urknall 323, 375

Urmeer 172, 187, 191

Urpferd 127f

Ursachenfrage 63, 153

Ursequenz 192, 194

Ursprüngl. Merkmal s. M.

„Ursprungslehre“ 58f

Ursuppe 175ff, 191

Ursuppenexperimente 176ff

Urvogel s. Archaeopteryx

Utricularia 62, 240ff

UV-Strahlung 176ff, 183, 189

 

V 

 

Valin 200, 365

Variabilität 107, 136, 147, 151, 200, 254, 265, 327f, 335

- „programmierte“ 353

Varianten 151, 164, 201, 267, 271ff, 285ff, 328

Variation 67, 104, 107, 113, 134, 140ff, 151f, 156ff, 217, 221, 230, 239, 244, 254, 265, 271, 310, 324, 327f, 352f

- erleichterte 139f, 156

Variationspotenzial 147, 151, 158, 352, 356

Veränderlichkeit 42, 61, 128, 139, 147

Verdauung 221, 223, 226, 240ff, 260, 355

Vereinfachung 76, 78, 229f, 283, 306, 337

Vererbung 67, 91, 104, 113, 265, 306

vergleichende Morphologie 90ff, 98, 109, 123

Verhaltensrudiment 312

Verlagerung 102, 162, 168, 248, 372

Verletzung 219ff

Vermehrung 66, 74, 189, 192, 201, 308

Vernetzung 44, 139, 229f

Verunreinigungen 180f

Verwandtschaft 90ff, 128, 145, 242ff, 253f, 275ff, 289, 324, 330f, 342, 374

Verwandtschaftshypothese 96, 101, 106, 378

Verwitterung 111, 174, 331

Verzweigung 90ff, 117, 120, 127, 129, 149f, 368

Vielfalt 97, 109, 112, 135, 140, 151, 164ff, 199, 262, 269ff, 326, 353

Vierbeiner s. Tetrapoden

Vögel 59f, 92ff, 111f, 117f, 121ff, 147, 323, 352

Vogelevolution 121ff

Vogelfedern s. Federn

Vollmer, G. 40, 42, 45, 51, 58, 64f, 71, 76, 101f, 214

Voranpassung s. Präadapt.

Vorfahren 85, 101, 120ff, 136, 149ff, 163, 312, 324, 331ff

Vorhersagen 42, 60f, 65ff, 99, 104, 107, 115f, 125, 172f, 202, 223, 227, 248

Vorläufer 76, 84, 123, 140, 190f, 213, 225, 328, 352

 

Vorstufe 178, 212ff, 230ff

Vulkane 176, 182, 200

 

W 

 

Wachstum 108, 115, 137, 144f, 157, 166f, 309, 353

Wächtershäuser, G. 179ff

Wahrscheinlichkeit 22, 29f, 72ff, 182, 198, 266, 285f

Wale 128f, 136f, 147f, 312

Waschke, T. 9, 351, 358

Wasser 125ff, 173ff, 240ff

- schlauch 240ff

- stoff 174f, 177, 179

Weltall à Kosmos

Weltalter 17, 21, 323f

Weltanschauung 5, 24, 45f, 56, 169, 203, 232, 317f, 329, 335, 342, 344, 348f

Weltbild

- heliozentrisches 45, 61

- Ptolemäisches 6, 45, 61

„Werkzeugkasten“ 141ff, 159, 164, 168, 355

Wetter 60, 62, 310f

Whitcomb, J.C. 15, 18, 33

Widerlegung à Falsifikation

Widersprüche 21, 30, 42, 46, 155, 230, 323, 351

- äußere 42, 47, 323

- innere 44, 68, 100f, 230, 358

Wiederholbarkeit 55, 59f, 70, 172, 196, 233, 352

Wilberforce, S. 31, 341ff

Wirbeltierauge 75ff

Wirbeltiere 102, 117, 119, 139ff, 148ff, 158, 162, 166f, 314, 365, 367f, 372

Wissenschaft 37ff, 59ff, 101, 182, 262, 269ff, 321, 332ff, 343ff, 359ff

- historische 55–70

Wissenschaftlichkeit 7, 37ff

- Kriterien 40–43

Wissenschaftstheorie 37ff, 55ff, 101, 348, 359

Wissenslücke 62ff, 76f, 231

Wort und Wissen 24ff, 37, 46f, 58, 97, 105, 152f, 321ff, 334, 351, 355ff

 

X, Y, Z 
 

Xenopus tropicalis 149

Yersinia enterocolitica 277

Yixian-Formation 388

 

Zahnanlagen 148, 167, 312

Zähne 103ff, 121, 147f, 161, 166f, 312

Zeitmessung 17, 21, 104, 138, 161, 322, 334

Zeiträume, erdgeschichtl. 16f, 84, 90, 110f, 114, 136, 174, 233, 321ff

Zelle 64, 78, 84f, 168, 197, 218, 262ff, 367, 369

Zellevolution 64, 369

Zellkern 368, 370, 379

Zellmembran 83, 85ff, 180, 189f, 221, 223, 262ff, 269ff, 276, 278f, 282f

Zellteilung 137, 382

Zelltod 157, 353

Zerfallsenergien 21

Zersetzung 111, 178, 246, s. Abbau

Zeugen Jehovas 17, 27, 37

Zielgerichtetheit 285f, 307

Zirkelschluss 41, 44, 47, 99ff, 101, 108, 310f

Zuchtwahl 5, 136f

Zucker 176ff, 186, 192

Zufall 60, 64, 66, 72ff, 143, 145, 159, 172, 186, 202, 239, 268, 307, 370

Zusatzannahmen 17, 42, 44f, 64, 68, 101, 115

Zwänge 44, 109, 114, 135, 138, 140, 164, 167, 312

Zwischenform 23, 65, 90, 102, 109ff, 117ff, 125ff, 136, 157, 160ff, 168, 216f, 245, 259, 285, 287, 330ff, 383

 

 

Darwins religiöse Gegner und ihre Argumentation. V&R, Göttingen. (c) Martin Neukamm, 2009